Van impressionisme en ‘dripping’ naar abstract expressionisme
Eerder op Nieuws.nl stonden we stil bij de onverwachte kunstschat welke zich in het pittoreske plaatsje Delden bevindt: het nog onontgonnen werk van de schilder Mehdi Liefers.
Deze wat mysterieuze en zwijgzame schilder heeft in alle stilte jarenlang gewerkt aan een indrukwekkend schilders oeuvre. Het contemporaine abstracte expressionisme van zijn hand onderscheidt zich van het werk van veel van zijn tijdgenoten door een bijna onzichtbare maar toch dwingend aanwezige routekaart in het werk. Geen wilde vegen maar organische chaos welke op bevreemdende wijze toch rust bij de toeschouwer brengt. Men maakt als het ware een ‘reis in het werk,’ een stukje innerlijke migratie zou Ernst Jünger zeggen.
Het werk houdt het midden tussen Jackson Pollock en Paul Klee. Wie waren deze ‘oude’ meesters? Oud hier is natuurlijk relatief, want het abstracte expressionisme is jong. Pollock was een van de grondleggers van de lijn waarop ook Mehdi zich begeeft al zijn er ook grote verschillen. Waar Mehdi meer ‘de denker’ is, was Pollock duidelijk de ‘doener’, die rusteloos om zijn doek liep, dat hij graag op de grond legde als hij schilderde. Zijn ‘dripping’ methode werd een typisch kenmerk van zijn werk, net als zijn ‘actionpainting’. De abstractie en de diepere gelaagdheid hebben beide schilders gemeen.
Als veel schilders had Pollock de neiging zich voortdurend terug te trekken uit het rumoer van de wereld. Hij ging uiteindelijk in een uitgestorven gehucht wonen, maar daar dreigde de alcohol voortdurend om de hoek te komen. Bevriende kunstenaars deden er alles aan het natuurtalent hiervoor te behoeden. Hij kende doorbraken in de musea van Houston en wat nog belangrijker was, via het Tate en Centre Pompidou lagen zowel Londen als Parijs aan zijn voeten. Maar het eeuwige balanceren langs de rafelrand van het leven werd Pollock in 1956 fataal, toen hij om het leven kwam bij een auto-ongeluk.
van links naar rechts: Pollock, Mehdi, Klee
Schilderijen van Mehdi
Paul Klee werkte zowel abstract als figuratief en vaak in combinatie. Zijn werk roept wel, net als het werk van Mehdi, allerlei associaties op. Bij Klee waren die meer geëngageerd. Hij was ook een man van zijn tijd. Klee beschilderde oorlogsvliegtuigen in de Eerste Wereldoorlog en werd na de oorlog tijdens de Weimar Republiek docent aan het Bauhaus instituut. Die positie kwam op de tocht te staan toen de nazi’s de macht grepen en Klee uit week naar Zwitserland. Daar werd hij al snel overvallen door een ongeneeslijke ziekte, hetgeen hem er niet van weerhield tot het laatste toe door te werken. Wonderlijk genoeg vormde het voorportaal tot de dood nog een grote inspiratie voor hem.
Het abstracte expressionisme heeft altijd op het scherp van de snede bewogen. Het is nu eenmaal die tak van de kunst waarbij de inspiratie en interpretatie hand in hand gaan. Het is deels als het ware de molecuulstructuur van het impressionisme, waarbij immers niet de werkelijkheid maar de impressie centraal staat, terwijl bij het abstracte de essentie van de impressie zelf wordt uitgebeeld. Ik noem het altijd kunst met huiswerk. Het doet iets met je (of niet) en daarmee kan het groeien in het eigen bewustzijn. Pollock werkte bijna 100% intuïtief, Klee combineerde maatschappijkritiek met het abstracte (was in wezen een combi tussen impressionisme en abstracte kunst) terwijl Mehdi een onverdeeld aanhanger is van het abstracte werk. In die zin is Mehdi’s werk op het eerste gezicht misschien het minst toegankelijk. Mijn advies is laat het rijpen. Als fruit op een fruitschaal dient het eerst als ‘decoratie’ voordat het als kunst verorberd wordt. Daarna smaakt het naar meer.
Perry Pierik
https://www.instagram.com/mehdi_marc_art/
