In Een verboden dochter uit India, adoptie, terugkeer en bezinning, neemt schrijfster Asha Dijkstra ons op haar bijzondere levenspad.
Geadopteerd vanuit India kwam zij in Nederland terecht. Hier ontwikkelde zich in de loop der jaren prangende vragen over verleden, heden en afkomst. In een boeiend verslag neemt Asha Dijkstra ons mee op haar zoektocht naar de vragen uit het verleden. Een intrigerend en meeslepend verhaal.
Er is de afgelopen jaren een stroom aan adoptieboeken verschenen. Wat is in jouw ogen de kernboodschap uit deze boeken?
Kernboodschap is dat adoptie een gebeurtenis is die je leven bepaalt. Voorgoed.
De wijze waarop je ermee omgaat is voor iedereen verschillend. Lange tijd werd over geadopteerden gesproken, nu is de tijd dat wij als geadopteerde als mens zelf opstaan en zelf ons verhaal doen. Juist om een breed beeld te schetsen over adoptie en het geadopteerd zijn. Het gaat niet om geslaagd of niet geslaagd of gelukkig of ongelukkig. Het is niet zwart -wit.
Ook als je ‘goed’ terecht komt kun je verdriet ervaren, ik noem het vaak stil verdriet. Aan de buitenkant zie je het niet maar van binnen is er altijd een gemis en verlangen. Een gemis en verlangen naar misschien een moeder, een zus een bloedverwant.
Ook al krijg je kansen in het land waar je naar toe verplaats bent. Ook al heb je lieve ouders, fijne vrienden, een lieve partner en een goede baan. Er blijkt – uit onderzoek van adoptie Prof. Rene Hoksbergen en veel anderen) dat adoptie een levenslange ingrijpende gebeurtenis is. In mijn boek hoop ik de nuances van adoptie uiteen te zetten door mijn eigen verhaal te valideren middels onderzoek.
Centrale vragen voor mij zijn hoe ga je om met levenslang gemis, ook al heb je wel je familie gevonden, en misschien verlies je ze weer, het roept weer nieuwe vragen op. Nieuwe gevoelens, angst, verdriet, pijn en soms ook geluk.
Het is belangrijk dat de hulpverlening hier oog voor krijgt. Oog voor ieder mens, met zijn/ haar verhaal. Dat er naast geluk ook verdriet mag zijn. Dat je niet gelijk in een hokje wordt geplaatst of zware therapieen nodig hebt. Verhalen delen, luisteren, empathie zijn belangrijk hierin. Tevens zijn de diverse rollen belangrijk: adoptie-ouders, biologische ouders, kinderen (geadopteerden). Ieders pijn, verdriet en onzekerheid mag er zijn.
Ik hoop dat mee te geven met mijn boek: openstaan voor elkaars gevoelens, ervaringen, verhalen, gedachtes.
In de sociale wetenschappen is er de afgelopen 10 jaar veel aandacht voor het vraagstuk van identiteit. Zou je kunnen zeggen dat geadopteerden het levende bewijs zijn dat identiteit een levensgroot vraagstuk is?
Identiteit is zeker van belang. Waar kom je vandaan? Ook in mijn boek gaat het grotendeels over identiteit: het nature nurture debat. Onderbouwd met talloze onderzoeken. Dat maakt mijn boek denk ik uniek. Ik valideer mijn verhaal (gedachten en gevoelens) aan de hand van onderzoeken waarbij ik als rode draad (mijn levensverhaal) bespiegel.
Identiteit, weten waar ik vandaan kom. Van wie heb ik eigenschappen? Dat vormt de rode draad in mijn boek. Nog steeds kan ik in de spiegel kijken naar mezelf, niet hoe ik eruit zie die dag maar om écht naar mezelf te kijken, mijn Indiase blik, houding, etc. Op elke leeftijd keert dit terug. Ook al heb ik familie gevonden (en weer verloren) het blijft een fascinatie. Of ik nu als kleuter nadenk of als volwassen vrouw.
Voor een geadopteerde zijn eigenschappen niet vanzelfsprekend die voor een niet geadopteerden vaak wel vanzelfsprekend zijn, die denken daar veel minder over na. Voorbeeld: geboortedatum, tijd, etc. Maar denk ook aan allergien, erfelijke ziektes etc.
Ik doe daarom ook een boodschap naar zorgverleners, hulpverleners etc. Wij als geadopteerden weten niets van ons leven voordat we geadopteerd waren, niets is vaak bekend over onze (voor) ouders. Ik kan niet even vragen aan mijn biologische moeder of er ziektes spelen in de familie of allergieën zijn etc etc.
Deze culturele sensitiviteit is vaak niet bekend bij hulpverleners en zorginstellingen. Men gaat er vaak vanuit dat je wel weet hoe en wat. De manier waarop er vragen gesteld worden als je in het ziekhuis/ dokter komt is niet altijd fijn. Ook dit heeft alles met identiteit te maken. En daarom doe ik ook een beroep op deze doelgroep (zorg, hulpverleners). Culturele sensitiviteit is heel belangrijk!
Kun je in het kort vertellen hoe jouw pad gedaan is?
Mijn pad is een lange levensweg geweest.
Op mijn 14de mijn biologische familie gevonden en ontmoet. Veel contact gehad met moeder, broer en jongste zus. Mijn vader overleed een paar jaar na de eerste ontmoeting. Van vader mocht ik niet blijven als meisje. Meisjes kosten geld ivm, bruidsschat in India. Moeder stond voor de keus: abortus of adoptie. Ze is heel moedig geweest om te kiezen voor adoptie.
Ik heb een lange weg afgelegd met broer en zussen. Zij vonden het te moeilijk om met mij hun geadopteerde zus om te gaan. Schaamte en boosheid naar ouders uitte zich naar mij. Geen gezamenlijke geschiedenis. Daardoor is contact afgebroken. Moeder is overleden, in 2014 Ik had een erg goede band. Mijn relatie met adoptiemoeder was erg goed altijd open, liefdevol en empatisch.
Ik was altijd op zoek naar mijn identiteit: wat heb ik van de omgeving wat vanuit mijn genen. Daarom niet alleen op zoek naar familie ook naar land van herkomst: India. Ik wilde India leren kennen. En daardoor mezelf beter plaatsen. Ik houd van pittig eten, warmte, kaarsjes, gastvrij kook graag voor veel mensen. Veel herkenning in de cultuur. Lange tijd India geidealiseerd, en daarna Nederland geidealiseerd om uiteindelijk twee werelden samen te laten komen.
Nu twee werelden in 1 lichaam. 1 ziel. Ik zie niet eens meer of ik een indiaas blouseje draag of westerse sierraden of Indiaas kook, vaak is het een combi van Nederland en India.
Je hebt altijd een erg open contact gehad met je adoptieouders. Je geeft aan dat dat erg waardevol voor je was. Waarom is dat zo belangrijk?
Liefde en empathie is de basis. Achter je kind staan, niks forceren. Het kind kind laten zijn. Hij/ zij zelf ruimte geven. Dan komt het kind vanzelf weer naar jou toe. Omdat jij de basis bent. Als ouders ken je je kind, je biedt veiligheid, liefde en structuur. Ben niet bang dat je kind naar zijn biologische ouders verlangt dat is normaal. Dat hoort bij de identiteitsvorming. Geef het ruimte. Het kind gaat dan alleen maar meer van je houden (heeft tijd nodig). Forceer niks mbt zoektocht, geboorteland. Laat zien dat je ervoor hem/ haar bent met vragen, samen boeken bespreken, films kijken als hij/zij dat wilt. Of niets. Jezelf kunnen zijn met geborgenheid, vertrouwen, ruimte en liefde dat is wat ieder kind nodig heeft!!
Uiteindelijk pakte jij je koffers en vertrok op zoektocht naar India. Hoe verging dat in grote lijnen?
Ik ben er 15 maal geweest, mijn gevoelens gingen op en neer, idealiseren en verafschuwen. India is niet altijd fijn: uithuwelijking meisjes, bruidsschat positie vrouwen . ik ben afgestaan als vrouw daarom schrijf ik ook over positie van vrouwen, wilde daar meer over weten en ben daarom onderzoek gaan doen en heb mijn eigen casus ertegenaan gehouden.
Het was een grote zoektocht.
Ik verbleef vaak bij families, vrienden, zoog me op in het gewone leven niet als toerist om het échte India te leren kennen. Simpele dingen: boodschappen doen, wandelen, koken (ook westers ook Indiaas) alles door elkaar. Ongeschreven regels leren kennen. Waardoor mijn geboorteland echt leerde kennen en ook de mindere dingen bv onderschikking van de vrouw, kastenstelsel etc.
Wat heeft de reis en het schrijven van het boek je opgeleverd? Had het een min of meer therapeutisch effect?
Nu het af is merk ik dat ik mijn weg echt gevonden heb en er ook goed over kan praten en goed mee om kan gaan. Het blijft verdrietig Ik zie mijn familie niet meer, erg tragisch erg pijnlijk!! Ik voel veerkracht dat ik door kan, maar het stille verdriet is en blijft en mag, dat heb ik geleerd, zonder dat het mijn leven beheerst.
Altijd zal ik familie missen, altijd zal ik me dingen blijven afvragen. Maar ik kan volmondig Ja tegen mezelf zeggen. Ik accepteer mijn identiteit, mijn verleden, de keus van mijn vader tot adoptie (pijnlijk maar ook hem accepteer ik nu! anders zou ik niet van mezelf kunnen houden). Ik weet dat Nederland mijn thuis is. Maar India is en blijft dat ook want India zit in mij!!
Asha Dijkstra
Een verboden dochter uit India
Isbn 9789464628869
